Op donderdagavond 4 oktober aanstaande zal Marita Mathijsen, biograaf van Jacob van Lennep, de negende Jacob van Lenneplezing uitspreken. De Jacob van Lenneplezing, een samenwerking van Werkgroep De Moderne Tijd en de Faculteit der Geesteswetenschappen van de UvA, keert jaarlijks op de eerste donderdag van oktober terug en wil de Nederlandse literatuur en cultuur van de negentiende eeuw onder de publieke aandacht blijven brengen. Zij is in het leven geroepen bij gelegenheid van het afscheid van Marita Mathijsen als hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam.
Sinds Bernt Luger 37 jaar geleden de revolutionaire vraag stelde: ‘Wie las wat in de negentiende eeuw?’, zijn de mogelijkheden om die te beantwoorden enorm toegenomen: persoonlijke getuigenissen uit dagboeken en briefwisselingen zijn nu digitaal beschikbaar, net als krantenadvertenties voor boeken. Maar wat zeggen die precies? Multatuli klaagde erover dat er geen advertenties van Max Havelaar verschenen en toch kan zijn boek een van de invloedrijkste van de eeuw genoemd worden. Niet dat een lijst van invloedrijke boeken gemakkelijk valt samen te stellen. Moeten De brave Hendrik van Nicolaas Anslijn en De opkomst van de Nederlandsche Republiek van John Lothrop Motley er op komen? Of waren er misschien boekjes die in zeer kleine oplagen onder de toonbank verspreid werden en toch ook invloed hadden? Wat betekenden boeken voor de negentiende-eeuwer dan eigenlijk? Vanuit de Verlichting was hij gewend aan kennisvermeerderende boeken, maar in de negentiende eeuw heeft de roman wellicht andere lezers voortgebracht dan de spectatoriale geschriften en ontologische dichtbundels van de eeuw daarvoor. Met haar zoektocht naar de negentiende-eeuwse lezer verkent Marita Mathijsen nieuwe mogelijkheden voor de literatuurgeschiedenis – niet met waarde en originaliteit als uitgangspunten, maar wel de lezer en wat hem echt intrigeerde en bewoog.
Toegang tot de Jacob van Lenneplezing is gratis. Wel dient u zich aan te melden bij Spui25 via deze link.