Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over We moeten ‘misschien’ blijven denken van Esther Jansma:

Kon ik het maar zo mooi zeggen als Esther Jansma. Ze heeft het over ‘een manshoge kleurfonteinschaduw’. Ik kom niet verder dan een heerlijke bloemenexplosie, of eigenlijk is het een schutbladenexplosie, om de bougainville te beschrijven. De plant die van ieder Grieks, Spaans, Italiaans dorp een festijn maakt. Hele muren veroverd door de bougainville. Warmer klimaat of niet (in dit geval zou je bijna van klimaatverbetering spreken), bij ons heeft de bougainville nog altijd geen kans, niet winterhard. In het openingsvers van We moeten ‘misschien’ blijven denken, de nieuwe bundel met gedichten en prozagedichten van Esther Jansma (1958) probeert iemand jaar in jaar uit een bougainville te planten die vervolgens ook weer jaar in jaar uit bezwijkt.

De flaptekst van het boek begint met de woorden: ‘In haar elfde en misschien laatste poëziebundel…’ In een naschrift meldt de dichteres: ‘Daarom eindig ik dit naschrift van wat, door ziekte gedwongen, waarschijnlijk mijn laatste bundel zal zijn…’ Door die berichten vat je de in de bundel bijeengebrachte teksten min of meer automatisch als een afscheid op. De dichter die nog één keer terugblikt op haar leven, onder meer in teksten over de scheiding van haar ouders en andere episodes uit haar jeugd. De dichter die het ‘enige leven’ in kosmische context plaatst: er klinken heel wat oerknallen. De dichter die relativeert: ‘De dichter is niet wijzer dan andere mensen […] hij staat niet dichter bij maakt niet uit welke verhevenheid, god’.

De titel van de bundel is een opdracht: er blijft misschien een uitweg, denk dat in ieder geval. En het openingsgedicht over de bougainville heet ‘Hoop’. De bougainvilleplanter overweegt: ‘ik handel uit hoop, ik leer het nooit’. Zó moeten we leven, alsof er geen einde aan komt, we leren het nooit. Esther Jansma zegt het natuurlijk weer veel mooier: ‘laten we bloemenstruiken blijven planten, kijk/ in ons hoofd wiegen ze in de subtropische zeewind/ in ons hoofd waar het warm is, vroeger of later’.

Mario Molegraaf

We moeten ‘misschien’ blijven denken, Uitgeverij Prometheus, paperback, 72 pag., € 20,-
ISBN: 9789044658330