Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Decem van Anne Provoost:

Telkens weer dezelfde opschudding: de begroting van het koninklijk huis. De echte kosten worden verdonkeremaand, maar volgens schattingen zou het jaarlijks om zo’n twintig euro per Nederlander gaan. Om verdere discussie te voorkomen stel ik voor de monarchie voortaan via vrijwillige bijdragen te financieren. Menigeen zal Oranje méér dan twintig euro waard vinden. Op dezelfde manier kan de angel uit een ander omstreden onderwerp worden gehaald: asielzoekers. Wie wil er nu solidair zijn op andermans kosten? Mooie bedragen zeggen veel meer dan mooie woorden. Alleen nog achterhalen om hoeveel geld het gaat, de sjoemelrekenaars hebben dat voortreffelijk weten te verbergen.

Op het eerste gezicht lijkt de Vlaamse schrijfster Anne Provoost (1964) een hang naar cijfers te hebben. Romeinse cijfers wel te verstaan, ze nummert de afdelingen van haar bundel vanaf nullus, unus, duo tot en met octo, novem, decem (tien). Zo heet het boek ook: Decem. Ongelegenheidsgedichten voor asielverstrekkers. In plaats van harde cijfers volgen verhalen om de harten zacht te maken. Verhalen van een asielzoeker, herinneringen aan zijn helletocht, we weten het allemaal, mensenhandelaren, wankele bootjes op een woelige zee.

De ‘asielverstrekkers’, in dit geval Belgische ambtenaren, overtuigt hij er niet mee. Zoveel ‘eigenaardigheden en tegenstrijdigheden en onaannemelijkheden’ dat het ‘vluchtrelaas’ volledig onderuit wordt gehaald. Je ziet bijna het verontwaardigde, verongelijkte, verdrietige hoofdschudden van de dichteres: ook nog eens verdrinken in de bureaucratie, ook nog eens verstikt door het systeem. Men verwacht een verklaring dat hij ‘gegronde redenen had/ om te vluchten, maar ik kan dit niet stellen/ mijn telefoon is op zee verloren gegaan/ mijn bericht komt niet aan’.

Hij is bijna verdronken: ‘laat lader en powerbank los! […] watertrap als een rat!’ Onderweg is hij blijkbaar vrouw en kind kwijtgeraakt: ‘omdat ik zo nodig moest varen/ omdat het een avontuur leek’. Zo’n zeventig pagina’s ramp en leed, maar in Decem pakt het allemaal uit als cliché en melodrama. Niet meer poëzie dan in de smartlap van Jacques Herb: ‘Het was een ongeluk/ Toch is mijn leven stuk’. Nou ja, Anne Provoost maakt het vast allemaal goed met een ruime vrijwillige bijdrage.

Mario Molegraaf

Decem. Ongelegenheidsgedichten voor asielverstrekkers, Uitgeverij Querido, paperback, 80 pag.,  € 20,-
ISBN: 9789025317836