Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Ragbolrinus door Robbert-Jan Henkes naar Heinrich Hoffmann:

Zeg maar dag tegen Piet de Smeerpoets, zoals in het Nederlands sinds 1848 het drie jaar eerder verschenen Der Struwwelpeter van Heinrich Hoffmann heette. Dat is te danken (sommigen zullen zeggen: te wijten) aan Robbert-Jan Henkes. De vertaler die de toon zette, was Willem Paulus Razoux, commies der posterijen te Schiedam. Hij was bijvoorbeeld verantwoordelijk voor ‘een moriaan, zoo zwart als roet/ Ging eenmaal wand’len zonder hoed’. Piet de Smeerpoets (het afkeurende hoofdschudden zit al in de naam ingebakken) maakt plaats voor Ragbolrinus, precies zoals de Duitse kapselaanduiding was bedoeld. En voortaan is er sprake van een ‘inkt-pek-ravenzwarte Moriaan’, waarmee Henkes ook dichter bij het Duits blijft dan Razoux, er staat ‘ein kohlpechrabenschwarzer Mohr’. Drie jongens drijven de spot met hem, ‘het drietal lachte akelig hard:/ ‘Wat ben je zwart, als inkt zo zwart’.

Het loopt slecht met de plaaggeesten af. ‘Wie niet horen wil, moet voelen!’ voegt Henkes toe. Want de nieuwe vertaler volgt de oude tekst niet slaafs. Maar waar Razoux de beschreven kinderen als stuntelende schurkjes te kijk zette, zijn ze bij hem net zo vrijgevochten als bij Hoffmann. De ene vondst volgt in deze vertaling op de andere, zelfs een ingelegd erratum vanwege twee verdwenen strofen lijkt een geslaagde grap in plaats van een beschamende blunder. De strofen gaan over Paulinchen (Paulientje) en haar katten Minz en Maunz (Sissi en Missi).

Henkes trakteert ons op opwindende en ondeugende poëzie, waardoor volwassenen weer kind en kinderen voortijdig volwassen worden. Het is een genot om te kijken en vergelijken. Kaspar wordt Hein, maar ze zijn allebei ‘kerngesund/ kugelrund’, ‘kerngezond/ kogelrond’, en ze zeggen allebei nee tegen hun soep, tot de dood erop volgt. Even eigenwijs is Robert, die zich niets aantrekt van weeralarm: ‘O ja? dacht Robert. Nou, mooi niet!/ Kan mij het schelen dat het giet.’ Maar de storm neemt paraplu en Robert mee, ‘tot aan de wolken en daar voorbij,/ tot boven de wolken vliegen zij’. Het heeft welgeteld 179 jaar geduurd, maar nu is Der Struwwelpeter echt in het Nederlands vertaald.

Mario Molegraaf

Ragbolrinus. Vertaling & nawoord Robbert-Jan Henkes. Tekeningen Paul van der Steen, m10boeken, gebonden, 62 pag.,  € 22,-