Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Neem ruim zei de zee van Sholeh Rezazadeh:

Zelden heeft iemand de Nederlandse taal zo omarmd als Sholeh Rezazadeh, in 1989 geboren in Iran. In 2015 kwam ze, ‘voor de liefde’ volgens de berichten, naar Nederland. Drie jaar later haalde ze een eerste Nederlandse literaire prijs binnen. In 2021 verscheen haar veelgeprezen debuutroman De hemel is altijd paars en twee jaar later het sprookjesachtige Ik ken een berg die op me wacht. In beide gevallen poëtisch proza, over de gedichten die ze nu bijeenbrengt in Neem ruim zei de zee kun je zeggen dat het poëtische poëzie is. Want er gaat bij haar altijd een schepje bovenop. Wat leidt tot wendingen als ‘zelfdruppels met mysterieuze zeewaarheden’ of ‘de wind blijft dwalen in de tarwevelden van mijn haar’.

Zulke bevlogen pieken in wat zij ‘het platste land ter wereld’ noemt! Een land waar ze desondanks bakens vindt. Neem haar lange loflied op Vincent van Gogh, waarin ze onder meer stilstaat bij diens ‘vlammende bladeren op de takken/ de gillende golven/ de nieuwsgierige wolken’. De overdadige opsomming is een specialiteit van haar, net als de volle vergelijking: ‘je stem, een warme thee in de middag/ je glimlach als lauwe melk/ en je handen, de stromende rivieren’. Dergelijke uitbundigheid zie je zelden in de Nederlandse poëzie, misschien nog het meest in Leeuw lente, een bundel van Hans Warren uit 1954.

Wie weet is Sholeh Rezazadeh door hem aangeraakt. In elk geval is er een nadrukkelijke knipoog. ‘Leven is dansen/ in het donker/ zonder publiek,’ schrijft ze. Terwijl Hans Warren lang geleden zijn gedicht ‘Kermis in Toulouse’ opende met de regel: ‘Leven koorddansen zonder publiek’. Zo bezien is het Nederlands voor deze Iraanse inmiddels niet louter een taal van het hoofd, maar ook van het hart.

Ze blijft zich een vreemdeling voelen, bijvoorbeeld omdat ze te horen krijgt ‘ik heb nu eigenlijk een andere afspraak’ waar ze op een onvoorwaardelijk ‘welkom’ had gehoopt, op vragen ‘waarover ik heb gedroomd’. In elk geval is ze een welkome verschijning in onze poëzie, als een van de weinige dichters in dit kleine land ziet ze de dingen groot.

Mario Molegraaf

Neem ruim zei de zee, Ambo/Anthos, gebonden, 72 pag., € 20,99 
ISBN: 9789026367861