Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over De mogelijkheid bestaat van Eva Gerlach:

Gedichten over erlenmeyers en pipetten, over moleculen en atomen. Kun je dan over álles een gedicht schrijven? Valt er overal poëzie te bespeuren? De mogelijkheid bestaat, een bundel met foto’s van Bianca Sistermans en teksten van Eva Gerlach, is hoe dan ook een bijzondere onderneming. De fotografe en de dichteres waren twee weken ‘artist in residence’ op het lab van de Universiteit Twente en keken daar verbaasd rond. Bianca Sistermans keek misschien het meest, en later keek Eva Gerlach soms weer naar haar foto’s. Gelukkig wendt ze het gevaar van praatje-bij-plaatje poëzie af, al duikt in een van de gedichten ‘de fotograaf/ van dienst, die Haar blik op hun ogen pint’ in eigen persoon op. Het gaat vaak over kijken en zien in deze gedichten. ‘Dat is nou wetenschap,’ zegt iemand, ‘zoveel meer zien.’ Waar de dichteres zich niet helemaal door laat overtuigen. ‘Of zoveel niet zien?’ overweegt ze.

Lang geleden, op de middelbare school, had ik net als zoveel anderen practicum scheikunde. Ik leerde vooral dat dit gebied, het gebied van lakmoespapier en zuurkast (die zal tegenwoordig stellig safety cabinet heten), niet het mijne was. Vandaar misschien mijn gedachte dat poëzie niet kan gedijen in het lab. Eva Gerlach (1948, in 2000 onderscheiden met de P.C. Hooftprijs) haalt dat vooroordeel onderuit. Roerende poëzie, maar dan ‘roeren zoals in het glas op het nachtkastje’, roeren in een reageerbuis, een wereld roeren, ‘kijk: mijn atomen/ passen zich moeiteloos aan’. Schuddende vloeistof ‘verandert in de aamborstig/ beasemde oervloed vol woestheid en warboel’.

Zo mengen zich nieuwe wetenschap en oude dichtkunst. Waarbij juist de dichtkunst zorgt voor de nuchtere blik. ‘Uw wil is ons altaar,’ vat Eva Gerlach de reclame voor een geavanceerd apparaat samen. ‘Men klaagt graag/ over zijn vele klachten,’ is volgens haar een verschijnsel bij kwikvergiftiging. Ze laat zich verleiden tot de aanvoegende wijs: ‘daar bruise nacht, daar schuime heldernis!’ De experimenten in het lab leiden tot experimenten in de poëzie. Stelt men dezelfde vragen? ‘Hoe snij je dunne plakjes van de nacht/ voor onderzoek.’

Mario Molegraaf

De mogelijkheid bestaat, Uitgeverij Vleugels, paperback, 64 pag., € 22,90 
ISBN: 9789493350083