Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Indolente van Dewi de Nijs Bik:

Een ongelooflijke ode op de oester, zo kun je Indolente samenvatten, het dichterlijk debuut van Dewi de Nijs Bik (1990). Het is een opmerkelijke en avontuurlijke poëtische onderneming. Vanuit een minipasar malam in een stadje in Californië word je via veel omwegen meegenomen naar de oesterputten langs de Oosterschelde. Geen goud zoals in het Canadese Klondike, maar bijna even kostbaar: ‘yerseke 1870/ het klondike van nederland bakermat/ van de oester het zeeuwse goud overwoekert/ franse feestbanketten eetzalen stranden.’

De dichteres is duidelijk geen vreemdeling in Yerseke, het dorp dat helemaal in het teken staat van de oester, de mossel en de kreeft. Een dorp waar men hard werkt en waar men voortreffelijk eet. In heel ouderwetse en juist heel hippe eethuizen, sommige pal boven de oesterputten.

Alle aspecten van de oester, de historische, de culinaire, de biologische. Het verhaal van de parel waarnaar men vroeger in verre zeeën slaven liet duiken. Weetjes over de chique ‘platte’ (ostrea edulis) en de populaire ‘creuse’ (naar het Franse woord voor ‘hol’, crassostrea gigas), verwanten, ongeveer zoals mens en gorilla familie van elkaar zijn. Het intieme leven van de oester: ‘bijna laagtij/ met voldoende zeewater/ sluit ze haar schelp/ het is een grillig bestaan’. Van alle kanten dreigt gevaar: ‘de oesterboorder/ zeesterren/ nieuwe kreeftachtigen […] de mens met zijn kweektafels/ korven putten/ nieuwste gentechnologie/ temperaturen stijgen/ in de zeeuwse wateren/ exponentieel.’

De oester inspireert Dewi de Nijs Bik tot ongrijpbare poëzie. Geen vat op te krijgen, zoals je op het eerste en ook op het tweede gezicht geen vat kunt krijgen op de oester. Ze geeft tips voor het openen van oesters: ‘De huid als grens/ Het mes een handlanger:/ plaats de punt/ tussen haar scharnier.’ De oester als poëzie en tegelijk de poëzie als oester. ‘Het woord kan onze schelp zijn,’ zegt de dichteres. Maar waar is het scharnier van deze poëzie? Misschien wel nergens. De beste gedichten blijven ook voor het scherpste mes, de sterkste hand eeuwig dicht. Met natuurlijk de prachtigste parels erin.

Mario Molegraaf

Indolente, De Arbeiderspers, paperback, 88 pag., € 20,-
ISBN: 9789029539760