Mario Molegraaf belicht in deze rubriek recent verschenen bundels van Nederlandse en Vlaamse dichters. Deze keer schrijft hij over Parijse walging, de Baudelaire-vertaling van Hafid Bouazza.

Zo zonde! Zo zonde dat leven en werk van Hafid Bouazza (1970-2021) zijn afgebroken. Zijn werk bijvoorbeeld aan Parijse walging, zijn vertaling van Le Spleen de Paris, de bundel prozagedichten uit 1869 van Charles Baudelaire. Je zou door de reputatie van de vertaler misschien verwachten dat hij zich eerst op nummer 33 had gestort, ‘Enivrez-vous’, ‘Wees altijd dronken. Daar komt het op aan: het is het enige wat telt. Om niet de verschrikkelijke last van de Tijd te voelen die je schouders verbrijzelt en je naar de aarde toe drukt, moet je je onophoudelijk bedrinken’.

Deze weergave leen ik van Jacob Groot, die in 2021 bij uitgeverij Voetnoot een vertaling van Le Spleen de Paris publiceerde. Hafid Bouazza kwam niet aan nummer 33 toe. Systematisch werker als hij was, begon hij met nummer 1, en helaas kwam hij niet verder dan nummer 20. Zijn weergaven, met illustraties van Marlene Dumas, staan centraal in een prachtige drietalige uitgave van Querido. Een halve vertaling misschien, maar helemaal Hafid. Ik noem hem bij zijn voornaam, ik was met hem bevriend.

Groot leverde een brave Baudelaire, bij Hafid zien we een Baudelaire met bravoure. Hij had vertalerslef, het lef bijvoorbeeld om dicht bij het origineel te blijven. In gedicht 1 wordt gevraagd naar het vaderland. ‘J’ignore sous quelle latitude elle est située,’ luidt het antwoord. Groot durfde niet en kwam met een verklarend: ‘Ik zou niet weten waar dat ligt’. Hafid waagt en wint met: ‘Ik weet niet op welke breedtegraad dat ligt’.

Graag had ik zijn versie gelezen van het gedicht waarmee de reeks besluit, gek genoeg geschrapt uit Groots uitgave. (In 1980 deed hij wel een poging. Uitzicht en inzicht over Parijs: ‘Hospitaal, hoerenkast, vagevuur, hel en cachot’.) Gelukkig zijn er Hafids aantekeningen. Als vertaler to the point, als notenschrijver ongekend uitbundig. Hij verwijst naar Dante en Homeros, naar Hadewijch en islamitische mystici. Zó herinner ik me hem uit onze gesprekken, uit de mails, als een geleerde zonder universiteit. Even, heel even terug bij Hafid.

Le Spleen de Paris/ Parijse walging/ Paris Spleen, Uitgeverij Querido, gebonden, 232 pag., € 39,99
ISBN: 9789021422114