Dagen lag ik ervan wakker. Er was ergens een weegschaal en in de ene schaal lag ‘vorm‘ en in de andere ‘vent‘. Nu moest ik de doorslag geven.
‘Vent, ik kies vent.‘
‘Weet je het zeker?‘
Jaren later, als moeder, paste ik de ‘er zijn geen alternatieven‘-truc toe op mijn zoon – ‘Wil je spinazie of spruitjes?‘, tot hij erachter kwam dat de wereld groter was dan de voorstelling die ik ervan gaf. ‘Ik wil pizza!‘
Nu is mijn zoon een stuk jonger dan ik was toen ik bedacht dat ‘vorm of vent?‘ een strikvraag kon zijn. ‘Straks komen ze, het moment van de waarheid. Zeg het, wat wordt het? Vorm of vent? Nu zeggen!‘
‘Vorm! Nee toch vent! Nee vorm!‘
‘Helaas! Het goede antwoord was...: geen van beide.‘
‘Was er nog een derde optie dan?‘
‘Hahahà.‘ Een Holle Lach. ‘Die gaan we je nu niet meer vertellen.‘
Er moest nog iets anders zijn met een v. Iets eenlettergreperigs wat je achter de hand kon houden als ze kwamen met hun ‘vorm of vent‘. Dan haalde je het tevoorschijn en verblindde ze ermee.
‘Vorm of vent?‘
‘Vis!‘
‘Vork!‘
‘Varken!‘
Ja, je moest ze juist zien te overbluffen door méér dan een lettergreep: ‘Vorm of vent?‘
‘Vervreemdingseffect.‘
Hoe cool zou het bovendien zijn als je ze liet zien dat je boven de zwart-witte denkwereld van de vorm-of-venters uit kon stijgen met een flinke dosis ‘vormventerigheid‘. ‘De ventvorm.‘ Altijd handig.
‘Want het tijdperk van de vorm/vent-dichotomie is definitief voorbij.‘
Of, met een zelfingenomen glimlach: ‘De vraag stellen, is hem beantwoorden.‘ Dat was sowieso een goed antwoord om lastige vragen mee te pareren.
‘Accijnsverhoging op frisdrank, ja of nee?‘
‘De vraag stellen, is hem beantwoorden.‘
Langzaam groeide de retorica. ‘Dames en heren. Vandaag staan we voor de keuze, de enige échte keuze, tussen vorm of vent of verder. Kunnen we beyond vorm of vent?
En dan bedoel ik niet een nieuwe keuze te stellen tussen vormeloosheid of ventloosheid. Kunnen we het stadium van de algehele vormventloosheid bereiken – en dan verdergaan? Om waar uit te komen, dames en heren? Waarheen leidt de vormventloze weg?‘
‘Vormventloosheid? Is dat niet gewoon het omgekeerde van ‘vorm of vent‘?‘
‘Nee, het is de negatie.‘
‘Geen vorm én geen vent?‘
‘Geen keuze. Überhaupt geen (vorm of vent).‘
‘Dat is toch hetzelfde als vorm noch vent?‘
‘Ja, volgens jouw achterhaalde metafysica.‘
‘Toch zou ik graag een keuze hebben.‘
‘En wat zou je kiezen?‘
‘Vent, denk ik. Vent.‘
‘Nou, mooi niet. Vent weg.‘
‘Mag ik dan vorm?‘
‘Voor de vorm zeg ik: nee.‘
‘Waarom niet?‘
‘Vorm is op. Opperdepop. Ik geef net de laatste weg.‘
‘Heb ik weer. Zijn er nog meer keuzes in de aanbieding??‘
‘Er is nog wel "vlog of vel". "Vrek of vonk". "Volk of velg". "Velp of Vlop".‘
‘Is vlop niet met een f?‘
‘Vroeger, nu niet meer.‘
‘Een ferme klap! Die geef ik erop. Of erbij.‘
‘Waarbij?‘
‘Aardbei. Zeg, hebben jullie ook iets met een andere letter? Wel dezelfde vorm, graag.‘
‘We hebben nog... even kijken... ja, "worm of went". "Storm of stent". "ORM of ent". Dat is het wel zo‘n beetje.‘
‘Wat is ORM?‘
‘Object Relational Mapping. Wat je nodig hebt om data van het ene systeem naar het andere over te zetten, namelijk van een systeem dat denkt in objecten naar een systeem dat denkt in relaties.‘
‘Aha.‘
‘En andersom. ‘
‘O ja. En wat is ent?‘
‘The End, maar dan anders gespeld.‘
‘Ja, verkéérd gespeld!‘
‘Nee, ánders. Verkeerd is zo‘n... verkeerd woord. Zo veroordelend qua vorm.‘
‘Ach man! Jij met je vorm.‘
‘Nee... vrouw!‘
‘Hou nou toch op. Je was toch al aan The End?‘
‘Maar dat was het verkeerde, zei jij. Ent is trouwens ook een gewoon Nederlands woord voor...‘
‘... voor wat je nodig hebt om de eigenschappen van de ene plant om te zetten naar de andere, ja, ik weet het al. Doe die dan maar. Vooruit: orm of ent.‘
‘Heel goed. Zal ik hem voor je inpakken?‘