Bertram Mourits schreef voor Uitgeverij Fragment de kleine studie De buitenkant van Gard Sivik. Een literair tijdschrift tussen 1955 en 1964. Gard Sivik is een van de interessantste tijdschriften uit de jaren vijftig en zestig van… lees verder…
In 2025 wordt de Elise Mathilde Essayprijs voor de zevende keer uitgeloofd. Ditmaal voor de derde keer voor een essay op het gebied van de Nederlandse literatuur geschreven door een neerlandicus of literatuurwetenschapper die aan het… lees verder…
Dé-Lilah is een van de bijzonderste schrijvers uit de Nederlands-Indische letteren. Onder dit pseudoniem publiceerde Lucy van Renesse-Johnston (1862-1906) meer dan tweeduizend pagina’s Indisch proza. Lange tijd was zij een vergeten auteur totdat Joop van den Berg ongeveer dertig jaar geleden haar romans en korte verhalen herontdekte. Alfred Birney werd vervolgens een hevig pleitbezorger van Dé-Lilahs werk. Zo schrijft hij in Zwerfpost over haar: ‘Ik kan (nog) geen andere Indo-Europese schrijfster vinden die Dé-Lilah op een scherpere toon voorging tegen koloniale misstanden, geldzucht, racisme, de positie van de vrouw en wat niet al in de “Indische tak van de Nederlandstalige koloniale literatuur”.’ Birney baseert zich daarbij onder meer op Dé-Lilahs Mevrouw Klausine Klobben op Java uit 1899, een fascinerend reisverhaal waarin Dé-Lilah enigszins gefictionaliseerd haar vijf maanden durende reis over Java beschreef.
Ze maakte deze gedurfde Javaanse reis in 1896 in haar eentje. Lucy van Renesse was hoogstwaarschijnlijk de eerste Nederlandse vrouw die zelfstandig door Nederlands-Indië trok – in elk geval was zij de eerste die erover schreef. Bijzonder was ook dat zij een Indo-Europese vrouw was, die het land goed kende. Ze was op Java geboren uit een gemengd huwelijk en had daardoor zowel banden met de westerse koloniale als met de oosterse gekoloniseerde bevolking. Bovendien sprak ze vloeiend Maleis. Dit opende voor haar deuren die voor andere reizigers vaak gesloten bleven. Ze beschreef haar ervaringen niet rechttoe rechtaan, zoals in reisverslagen gebruikelijk was, maar maakte er een humoristisch verhaal van. Ze koos daartoe een alter ego: de corpulente Indo-Europese Klausine Klobben. In Mevrouw Klausine Klobben op Java beschrijft Dé-Lilah niet alleen alle toeristische bijzonderheden en culinaire hoogtepunten van het eiland, maar ook de erbarmelijke omstandigheden waaronder de meeste inheemsen en sommige Indo-Europeanen op Java leven.......